ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΘΥΤΕΣ ΤΗΣ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ
Α. Σύντομη παρουσίαση του Προγράμματος του ΕΚΚΑ
Το ΕΚΚΑ ξεκίνησε από το 2008 τη συνεργασία με Εισαγγελίες, Στρατοδικεία, Αεροδικεία, Ναυτοδικεία της χώρας και δέχεται παραπομπές προσώπων που συναινούν να παρακολουθήσουν το Ειδικό Συμβουλευτικό – Θεραπευτικό Πρόγραμμα του φορέα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Το Πρόγραμμα απευθύνεται σε άτομα που έχουν εκδηλώσει βία σε άλλα μέλη της οικογένειας τους και παρέχει συμβουλευτική και θεραπεία στους υπαίτιους ενδοοικογενειακής βίας.
Σκοπός του προγράμματος είναι η προστασία του θύματος και η αλλαγή συμπεριφοράς του θύτη ως προς την άσκηση ενδοοικογενειακής βίας. Οι στόχοι είναι κυρίως:
- τροποποίηση αντιλήψεων για τη βία
- τροποποίηση αντιλήψεων σχετικά με την εξουσία και τον έλεγχο
- διαχείριση του θυμού
- ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων/ δεξιοτήτων επικοινωνίας
- εκπαίδευση από την οπτική του φύλου
- πρόληψη μελλοντικών βίαιων συμπεριφορών
Η ολοκλήρωση του προγράμματος αξιολογείται με βάση τον βαθμό επίτευξης των παραπάνω στόχων.
Το Ειδικό Συμβουλευτικό – Θεραπευτικό πρόγραμμα εφαρμόζεται βάσει των:
- Ν.3500/2006 (ΦΕΚ 232 Α΄/2006) όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, κεφ. Δ,
Άρθρ. 11 έως 14 περί Ποινικής Διαμεσολάβησης
Σύμφωνα με την παρ. (2) του άρθρ. 11: «Προϋπόθεση για την έναρξη της διαδικασίας της ποινικής διαμεσολάβησης είναι η υποβολή ανεπιφύλακτης δήλωσης εκ μέρους του προσώπου στο οποίο αποδίδεται η τέλεση του εγκλήματος, ότι είναι πρόθυμο σωρευτικά:
α) να υποσχεθεί ότι δεν θα τελέσει στο μέλλον οποιαδήποτε πράξη ενδοοικογενειακής βίας (λόγος τιμής) και ότι, σε περίπτωση συνοίκησης, δέχεται να μείνει εκτός οικογενειακής κατοικίας για εύλογο χρονικό διάστημα, εάν το προτείνει το θύμα. Για την υπόσχεση αυτή συντάσσεται έκθεση κατά τα άρθρα148 επ. του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
β) να παρακολουθήσει Ειδικό Συμβουλευτικό - Θεραπευτικό πρόγραμμα για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας σε δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα που εποπτεύεται από τα Υπουργεία Εσωτερικών, Υγείας ή Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, σε όποιον τόπο και για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται τούτο αναγκαίο από τους αρμόδιους θεραπευτές. Ο υπεύθυνος του προγράμματος πιστοποιεί την ολοκλήρωση της παρακολούθησής του. Το σχετικό πιστοποιητικό επισυνάπτεται στο φάκελο της δικογραφίας. Αναφέρονται δε σε αυτό, αναλυτικά, το αντικείμενο του συμβουλευτικού – θεραπευτικού προγράμματος και ο αριθμός των συνεδριών που παρακολούθησε ο ενδιαφερόμενος. Σε περίπτωση μη ολοκλήρωσης της παρακολούθησης του Προγράμματος εφαρμόζεται η παρ. 3 του άρθρου 13».
- Ν.3500/2006 (ΦΕΚ 232 Α΄/2006) όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, κεφ. Ε,
Άρθρ. 18- περί Περιοριστικών όρων
Στο πλαίσιο της επιβολής περιοριστικών όρων από το αρμόδιο ποινικό δικαστήριο στο οποίο παραπέμπεται να δικαστεί ή από τον αρμόδιο ανακριτή ή από το δικαστικό συμβούλιο ή από τον εισαγγελέα που έχει επιληφθεί της υπόθεσης, προβλέπεται, μεταξύ άλλων, η παραπομπή του/της δράστη/ιδος για τη «συμμετοχή σε θεραπευτικά ή συμβουλευτικά προγράμματα ή προγράμματα απεξάρτησης». Σημειώνεται ότι, για την επιβολή περιοριστικών όρων λαμβάνονται υπόψη η βαρύτητα και η συχνότητα της πράξης, η επικινδυνότητα του/της δράστη/ιδος και η υποτροπή, καθώς και η ανάγκη προστασίας της σωματικής και ψυχικής υγείας του θύματος.
- Ποινικός Κώδικας, Άρθρ. 99, παρ. 2
Το δικαστήριο μπορεί να προσδιορίσει τους όρους υπό τους οποίους παρέχεται η αναστολή εκτέλεσης της ποινής, προτείνοντας τη συμμετοχή του καταδικασθέντος ατόμου, εφόσον συναινεί σε πρόγραμμα απεξάρτησης ή άλλο θεραπευτικό πρόγραμμα.
Β. Νομικό Πλαίσιο
- Ν.3500/2006 (ΦΕΚ 232 Α΄/24-10-2006)
Για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας και άλλες διατάξεις
- Ν. 4531/ 2018 (ΦΕΚ 62 Α΄/ 5-4-2018)
Κύρωση της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Βίας κατά των γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας και προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας (ΦΕΚ 62 Α΄/ 2018)
- Ν. 5090/ 2024 (ΦΕΚ Α΄30/ 24-2-2024)
Παρεμβάσεις στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας για την επιτάχυνση και την ποιοτική αναβάθμιση της ποινικής δίκης – Εκσυγχρονισμός του νομοθετικού πλαισίου για την πρόληψη και την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας
Γ. Συχνές ερωτήσεις
- Είναι υποχρεωτική η ένταξη στο Πρόγραμμα;
Με την επίδοση του σχετικού εγγράφου, οι δράστες/ιδες ενημερώνονται από την παραπέμπουσα Εισαγγελική Αρχή ή το παραπέμπον Δικαστήριο για το Ειδικό Συμβουλευτικό- Θεραπευτικό Πρόγραμμα του ΕΚΚΑ και την υποχρέωσή τους να έρθουν οι ίδιοι σε επικοινωνία με τον Φορέα, προκειμένου να ενταχθούν σε αυτό κάνοντας αίτηση.
- Πόσο διαρκεί το Πρόγραμμα;
Η συνεργασία θα είναι με ψυχολόγο και ο αριθμός των συναντήσεων εκτιμάται εξατομικευμένα. Οι συνεδρίες μπορεί να είναι εβδομαδιαίες ή πιο αραιές (εάν ανακύπτουν δυσκολίες, κυρίως λόγω των εργασιακών υποχρεώσεων του υπαιτίου). Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι μέσα από αυτή τη συνεργασία με ψυχολόγο και όχι με Εισαγγελέα ή Δικαστή, σας δίνεται η ευκαιρία να επεξεργαστείτε συμβουλευτικά και άλλα ζητήματα που σας απασχολούν στο παρόν.
- Που θα γίνονται οι συνεδρίες;
Σε ένα από τα δύο Κέντρα Κοινωνικής Στήριξης του ΕΚΚΑ σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, ανάλογα με τον τόπο κατοικίας του ατόμου που παραπέμπεται.
- Ποια δικαιολογητικά χρειάζονται για την ένταξη στο Πρόγραμμα;
Η συμπλήρωση της αίτησης ένταξης και η κατάθεσή της στο ΕΚΚΑ μαζί με αντίγραφο της Εισαγγελικής Διάταξης.
- Αν δεν το παρακολουθήσω, τί συνέπειες θα έχω;
Για τη μη παρακολούθηση ή και η διακοπή του ενημερώνεται από το ΕΚΚΑ η παραπέμπουσα δικαστική αρχή, η οποία αποφασίζει για τη συνέχιση ή μη της ποινικής διαδικασίας.
Δ. Αίτηση ένταξης στο Πρόγραμμα (σε pdf και word)
Ε. Στοιχεία επικοινωνίας
Κ.Κ.Σ. ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ
Τηλέφωνο: 213 2039 773/ -735/-737
E-mail: dkp_ypodochi@ekka.org.gr
Κ.Κ.Σ ΦΟΙΝΙΚΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Τηλέφωνο: 2313 3139 30
E-mail: kksfinika@thess.ekka.org.gr
ΣΤ. Πληροφορίες προς τα θύματα
Το θύμα της ενδοοικογενειακής βίας μπορεί να καλέσει το 100 ή να επικοινωνήσει με το πλησιέστερο αστυνομικό τμήμα ή και απευθείας στη αρμόδια Εισαγγελία.
Εναλλακτικά, μπορεί να καλέσει τη Γραμμή για γυναίκες θύματα βίας της ΓΓΟΠΙΦ δηλαδή το 15900 ή την Τηλεφωνική Γραμμή άμεσης Κοινωνικής Βοήθειας του ΕΚΚΑ «197», ή να στείλει e-mail στην ηλεκτρονική διεύθυνση: sos15900@isotita.gr.
Οι γραμμές αυτές λειτουργούν όλο το 24ωρο και στελεχώνονται από ειδικούς επιστήμονες (ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς), με σκοπό να παρέχουν ψυχολογική και κοινωνική υποστήριξη.
Ζ. Πληροφορίες προς τους θύτες
Ο θύτης της ενδοοικογενειακής βίας μπορεί να απευθυνθεί στην Τηλεφωνική Γραμμή Άμεσης Κοινωνικής Βοήθειας του ΕΚΚΑ «197» ή στα Κέντρα Κοινωνικής Στήριξης (ΚΚΣ) του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Η. Άρθρα, Μελέτες
Άρθρο δημοσιευμένο στο επιστημονικό περιοδικό “Μετάλογος” τεύχος 33, 2018 με θέμα « Μια συστημική παρέμβαση για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας στην Ποινική Διαμεσολάβηση»
Άρθρο δημοσιευμένο στο επιστημονικό περιοδικό “Ν. Υγεία”, 2020 με θέμα «Συμβουλευτικό – Θεραπευτικό πρόγραμμα για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας στο πλαίσιο της Ποινικής Διαμεσολάβησης: η εμπειρία του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΚΑ)»
Εισήγηση δημοσιευμένη στα πρακτικά του 8ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Συμβουλευτικής Ψυχολογίας & 3ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Θετικής Ψυχολογίας (Αθήνα, 9-12 Νοεμβρίου 2023) με τίτλο: «Η συμβουλευτική δραστών για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας: θεσμική επιβολή ή μέσο για κοινωνική αλλαγή;»
Θ. Νέα (εκδηλώσεις, δελτία τύπου, εκπαιδεύσεις κ.λπ.)
Το ΕΚΚΑ σε συνεργασία με το ΚΔΒΜ της Θεσσαλονίκης από το 2018 διοργανώνει εκπαιδευτικά σεμινάρια με τίτλο: «Βασικές αρχές αντιμετώπισης της βίας κατά των γυναικών». Το πρόγραμμα απευθύνεται σε επαγγελματίες υγείας, κοινωνικούς επιστήμονες, εκπαιδευτικούς, αστυνομικούς και άλλους δημόσιους λειτουργούς. Συνολικά έχουν εκπαιδευθεί μέχρι σήμερα πάνω από 200 επαγγελματίες. Στο πρόγραμμα γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στο δράστη της ενδοοικογενειακής βίας (προφίλ, ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, μέθοδοι και τεχνικές παρέμβασης).
Επιπλέον από το 2019 σε συνεργασία με άλλους φορείς (π.χ. δήμοι) οι οποίοι εφαρμόζουν αντίστοιχα προγράμματα συμβουλευτικής για δράστες το ΕΚΚΑ παρέχει εποπτεία και συντονισμό.
